Từng là phi tần của vua Thành Thái nhưng một người con của làng Hội Kỳ (xã Hải Chánh, H.Hải Lăng, Quảng Trị) là bà Dương Thị Ngọt đã chết một cách đầy bí ẩn. Ngày nay, ngôi mộ của bà vẫn còn đó, nhưng hoang phế đến mức tội nghiệp như chính cuộc đời của giai nhân này…
Cái chết bí ẩn
Đến tận bây giờ, đi dọc dòng Ô Lâu hỏi ai
là người phụ nữ tài sắc bậc nhất của vùng quê kiểng này, hẳn người am
tường vẫn còn nhắc tên bà Dương Thị Ngọt. Bà được ví như sinh ra từ dòng
nước sông mát lành.
Dương Thị Ngọt là con gái của ông Dương
Quang Xứng, người từng giữ đến chức Bố Chính tỉnh Khánh Hòa (quan trông
coi tài chính cho tỉnh). Sử xưa kể lại rằng trên con đường hoạn lộ, dù
làm gì, ở đâu ông Xứng cũng mang cô con gái rượu là Dương Thị Ngọt theo
cùng.
Càng lớn lên, Dương Thị Ngọt càng xinh
đẹp. Chính vì thế, bà nhanh chóng lọt vào mắt xanh của vua Thành Thái.
Bà Ngọt được xếp vào bậc “cửu giai tài nhân”, bậc chín, được hưởng lương
180 quan tiền và 48 vuông gạo. Bà sinh được một hoàng nam nhưng bị đau
chết, khi mới một tuổi.
 |
| Mộ bà phi tần Dương Thị Ngọt nằm giữa bãi đất trống sau làng Hội Kỳ |
Cái chết của phi tần Dương Thị Ngọt gắn
liền với những giai thoại bí ẩn. Chuyện rằng, khi đã là người của vua,
bà Ngọt được sủng ái muôn phần, nên bị các bà phi khác đố kỵ. Có tích
rằng, những người này đã lừa cắt của bà Ngọt một nắm tóc (điều cấm kỵ
đối với phi tần thời phong kiến) rồi mật báo cho vua Thành Thái. Vua nổi
giận lôi đình nên đưa bà Ngọt ra xử chém.
Nhưng cũng có một tích khác do ông Dương
Quang Diêu (sống ở làng Hội Kỳ, cháu họ của bà Ngọt đời thứ 3) kể thì có
vẻ như bà Ngọt chết chỉ bởi… một câu nói. Chuyện rằng, vua Thành Thái
thường cắt tóc ngắn, dạo đó sau khi cắt tóc, vua đi hỏi các bà phi xem
có đẹp không. Trong khi các bà đều ve vuốt, khen đẹp thì bà Ngọt lại nói
trớ ra rằng: “Trông giống như kẻ cướp ấy”. Chỉ vì câu nói này, bà Ngọt
phạm tội khi quân, đã bị nấu trong vạc dầu đến chết. Tuy nhiên, cũng có
người phản đối tích này vì cho rằng triều Nguyễn ngày xưa không sử dụng
hình thức vạc dầu để xử tử.
Dù ra lệnh xử tử bà Ngọt nhưng cũng chính
vua Thành Thái lại tổ chức hậu sự cho ái phi của mình hết sức trọng
thị, đúng lễ nghi. Theo lời kể đầy tự hào của ông Diêu thì quan tài bà
Ngọt được đưa từ kinh thành Huế về làng Hội Kỳ bằng đường sông, trên
thuyền rồng. Khi lên bờ, các phu phen gánh quan tài đi đến đâu thì rải
chiếu hoa đến đấy. Sau khi an táng, nhà vua còn cử 4 từ phu coi lăng và
cấp ruộng đất cho những người này như cách để trả công.
 |
| Cái chết của phi tần Dương Thị Ngọt gắn liền với những giai thoại bí ẩn |
Cho đến hiện nay, nhiều người vẫn coi câu
chuyện của bà Ngọt là “tình sử Ô Lâu”. Còn theo nhà báo Nguyễn Hoàn,
Phó giám đốc Sở Thông tin Truyền thông, Chủ tịch Hội Văn học nghệ thuật
tỉnh Quảng Trị (người từng có chuyến điền giả để lần theo dấu vết cuộc
tình này) thì còn nhiều hoài nghi trong các chết của bà Ngọt.
“Nguyên nhân dẫn đến cái chết thảm khốc
của bà Ngọt có liên quan sâu xa gì đến tâm sự u uất của vua Thành Thái
không? Ông vua yêu nước Thành Thái đã từng giả điên để che giấu mưu đồ
chống Pháp (bởi thế mà ông từng được mệnh danh là “vua điên”). Quyền
hành nhà vua bị thực dân Pháp thu hẹp dần, mọi cải cách nhà vua đưa ra
đều bị cản trở. Cả đến những cử chỉ “duy tân” của nhà vua như tự lái xe
hơi, lái xuồng máy, cắt tóc ngắn... cũng bị khâm sứ Pháp và bọn bồi Tây
dò xét, nghi ngại. Thậm chí, chúng còn phao tin nhà vua điên thật để
kiếm cớ truất phế. Vậy cái chết của bà Ngọt có liên quan gì đến chuyện
“giả điên” của vua Thành Thái không, có liên quan gì đến một khúc quanh
của lịch sử không?”, ông Hoàn đặt vấn đề.
Xót xa bên mộ người xưa
Một ngày giữa tháng giêng năm Mậu Tuất
2018, men theo con đường mòn dẫn ra một khoảng đất trống hoang vắng phía
sau làng Hội Kỳ, chúng tôi đến được khu vực mộ của bà Dương Thị Ngọt.
Qua thời gian, ngôi mộ vợ vua Thành Thái đã xuống cấp nghiêm trọng, làm
cho những ai chứng kiến đều không khỏi xót xa.
 |
| Bên trong khu vực mộ của bà Dương Thị Ngọt |
Dẫu rằng, qua những gì còn sót lại có thể
thấy so với ngày trước, đây là một lăng mộ bề thế, lại được đặt ở vùng
thôn quê như Hội Kỳ thì hẳn không thể có cái nào lớn hơn vào thời kỳ đó.
Lăng được xây tường gạch bao quanh, có cổng vòm, diện tích bên trong
chừng 20 m2, phía chính giữa là ngôi mộ bà Ngọt cùng bia đá. Hiện nay,
hầu như các hạng mục của khu vực mộ bị xuống cấp nặng, xung quanh cỏ dại
mọc um tùm.
Chúng tôi phải lấy khăn chùi lớp bụi trên
bia đá mới thấy được những Hán tự khắc bên trên: “Hoàng triều cửu giai
tài nhân thụy Thục Thuận Dương thị chi tẩm. Thành Thái thập tam niên
bát nguyệt cát nhật tại”.Tạm dịch: “Lăng của bà họ Dương, bà phi của nhà
vua được xếp vào bậc “cửu giai tài nhân”, có tên thụy là Thục Thuận,
lăng được dựng vào ngày lành, tháng 8, năm Thành Thái thứ 13”.
Được biết, trước đây gia đình bà Dương Thị Ngọt có lưu giữ một tờ sắc phong cổ nhưng sau đó có nhà báo đến tìm hiểu, mượn tờ sắc phong cổ đó nhưng không trả lại nên giờ thất lạc đâu không rõ.
